अनुभव – वैष्णवी लोहकरे
अनुभव माझ्या आजीचा आहे जो तिच्या माहेरी असलेल्या धोंडिबा नावाच्या व्यक्ती सोबत घडलेला आहे. तो खूप जुना काळ होता. सत्तर चे दशक असेल. एके रात्री धोंडिबा तालुक्यावरून बैलगाडीवर आपल्या गावी येत होता. बरीच रात्र झाली होती. तो आपल्याच धुंदीत बैल हाकत चालला होता. पण एके ठिकाणी अचानक बैल थांबले. त्याला कळेना की असे काय झाले. तेवढ्यात समोरून एक सुंदर स्त्री त्याचा दिशेने त्याला चालत येताना दिसली. त्याच्या कडे बलगाडीत दोन कंदील होते. ती धोंडिबाच्या जवळ येत म्हणाली “मला जरा पुढे सोडाल कां..?” त्यावर धोंडीबाने मागे बसण्याचा इशारा केला. तसे ती स्त्री मागे बसली. धोंडिबाने पुन्हा बैल हाकण्याचा प्रयत्न केला पण बैल काही जागचे हलेना.
शेवटी त्याने खाली उतरून पाहायचे ठरवले. त्याने बैलगाडीत लटकवलेला एक कंदील काढून हातात घेतला आणि खाली उतरला. बैलगाडीच्या चौफेर फिरत पाहू लागला. तितक्यात त्याचे लक्ष मागे बसलेल्या त्या बाई कडे गेले. आणि त्याने असे काही पहिले की तो स्तब्ध झाला. त्याने ओळखले की ही साधी सुधी बाई नसून एक हडळ आहे. काही मिनिट तो तसच उभा राहिला. स्वतःला सावरले. मनात काहीतरी विचार करून पुन्हा बैलगाडीत बसला. त्याने असे काही ऐकले होते की हडळीची एखादी वस्तू गपचूप घेतल्यास ती परत मिळवण्यासाठी हडळ कोणतीही इच्छा पूर्ण करू शकते. त्यामुळे त्याने ठरवले की आपण ही तसेच करायचे कारण हाच सुट्याण्याचा एकमेव मार्ग त्याला दिसत होता. बैल हाकता हाकता धोंडिबा तिच्यावर नजर ठेऊन होता.
ती हडळ त्याच्या उलट दिशेने तोंड करून बसली होती. त्यामुळे त्याला फक्त तिचे केस च दिसत होते. संधी मिळताच त्याने आपल्या जवळील सुपारीच्या अडकीत्याने तिचे केस कापले. आणि लपवून ठेवले. जसे तिला कळले तिचे अचानक रूप पालटले. सौन्दर्य कुठच्या कुठे निघून गेलं.. एखाद्या जख्खड म्हातारीच रूप घेतलं तिने. पांढरे शुभ्र डोळे, त्वचा हाडाला चिकटलेली. तिने अगदी किळसवाण्या आवाजात विचारले “दे मला.. कुठे ठेवले आहेस..” धोंडिबाने हिम्मत करून त्याची इच्छा पूर्ण करण्याची मागणी केली. हडळ तयार ही झाली. तसे त्याने दाग दागिने, पैसा मिळावा याची इच्छा व्यक्त केली. एक एक करत त्याच्या सगळ्या इच्छा पूर्ण केल्या तरीही धोंडिबाने तिचे केस परत केले नाही.
त्याने शेवटची इच्छा जी सांगितली ती अगदी जगावेगळी होती. त्याने तिला कधीही मुळ रूपात न येण्याची आणि आपल्याशी लग्न करण्याची मागणी केली आणि तसे वचन घेतले. आणि त्या हडळीने तसे केले ही. बरीच वर्ष उलटली. धोंडिबा शेवटच्या घटका मोजत होता. पण ती काही केल्या त्याचा जीव जाऊ देत नव्हती. ती त्याच्याकडे आपले केस परत करण्याची विनंती करू लागली. पण धोंडिबा तिला केस परत करू शकत नव्हता. कारण त्याने ते केस कुठे लपवले नव्हते तर चक्क तोंडात ठेऊन गिळून टाकले होते. धोंडिबाने आपल्याला मृत्यू यावा आणि मुक्ती मिळावी यासाठी पुन्हा एक शक्कल लढवली. त्याने केस परत करण्याचे सांगून आणखी एक इच्छा पूर्ण करायला सांगितली. ती अशी एक गोष्ट होती की ती कधीच पूर्ण करता आली नसती. त्याने तिला नदीवर जाऊन चाळणीने पाणी आणून आपल्याला पाजण्यास सांगितले. ती नदीवर गेली परंतु कधीच परत येऊ शकली नाही आणि धोंडिबाने सुखाने आपला श्वास सोडला.
